Naar inhoud springen

Sjabloon:In 't nuujs/09-2024

Van Wikinuujs

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich


september (sónger datem)
30 september
29 september
  • Politiek, Oesteriek: De rechspopulistische FPÖ waert mit 29,2 % van de sjtömme de groetste partie bie parlementsverkezinge in Oesteriek.[2]
28 september
  • Kóns en cultuur, Vereinigde Sjtate: D'n Amerikaanse zenger-sjriever Kris Kristofferson sjtörf op 88-jäörige laeftied.[3]
27 september
  • Midde-Oeste: Hassan Nasrallah, de langjäörige leisman van Hezbollah, kump op 64-jäörige laeftied óm bie 'nen Israëlischen aanval.[4]
  • Kóns en cultuur, Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: De Britse actries Maggie Smith sjtörf op 89-jäörige laeftied.[5]
23 september
  • Midde-oeste: Bie Israëlische rakètaanvalle op Zuud-Libanon valle hóngerde doeje en gewonde.[6]
  • Kóns en cultuur, Belsj: De Belzjen acteur Aron Wade sjtörf op 57-jäörige laeftied nao euthanasie.[7]
22 september
  • Politiek, Duutsjlandj: de SPD blief mit 30,9% van de sjtömme de groetste partie bie verkezinge in de Duutsje deilsjtaat Brandenburg (+4,7%). De AfD kump op de twiede plaats (29,2%, +5,7%). De CDU, Die Linke en de Greune verleze. Groete winnaer op links is 't populistische Bündnis Sahra Wagenknecht.[8]
21 september
  • Weitesjap, kóns en cultuur, Nederlands Limburg: de Rieksdeens vuur Cultureel Erfgood bevestig de vónds van 3600 munte oet de Romeinse tied. De vindplaats waert neet bekindgemaak.[9]
  • Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse jazzsaxofonis Benny Golson sjtörf op 95-jäörige laeftied.[10]
20 september
  • Midde-Oeste: veerteen militante en hoeggeplaatsde commandante van terreurbeweging Hezbollah kómme óm 't laeve bie 'nen Israelische lóchaanval op Beiroet, de huidsjtad van Libanon.[11]
  • Nederlandj: bie e sjtaekincident oppe Erasmusbrök in Rotterdam kump eine persoen óm 't laeve. 'ne Man oet Zjwitserlandj raak zjwaorgewóndj. De verdachte is 'ne 22-jäörige man oet Amersfoort. Hae zoel bekindj zie bie de pelissie.[12]
  • Kóns en cultuur, Zuudoes-Azië, Nederlandj: Nederlandj geuf 288 sjtökke oet de Riekscollectie truuk aan Indonesië. 't Geit óm beelde, wapes, munte, serade en textiel die in de ierste helf van de 19e iew en in 1906 zint mitgenaome oet respectievelik Java en Zuud-Bali, wie de bei eilenj nog Nederlandse koloniën waore.[13]
19 september
17 september
  • Economie, politiek, Nederlandj: op Prinskesdaag waert bekindjgemaak dat de totaal oetgave inne begroeting van 't nuuj kabinet volgend jaor 457 miljard euro bedrage, 'n toenaam van 23 miljard euro. De groetste oetgaveposte zin sociaal zekerheid en de zörg mit 115 miljard euro. Wiejer waert mie oetgegaeve aan justitie, e sjtrenger migratiebeleid en defensie. 't Óngerwies krieg minder geld. Hoeshajes gaon 0,7% in koupkrach op veuroet.[15]
  • Midde-Oeste: in Libanon en Syrië explodeert e groet aantal semafoons in kórten tied. De apparate waere door väöl Hezbollah-leje op 't lichaam gedrage en gebroek veur mitein te communicere. Bie de óntploffinge valle zikker zesteen doeje en 2750 gewónje. Hezbollah besjöldig Israel van de óntploffinge.[16]
15 september
11 september
8 september
  • Kóns en cultuur, Vereinig Keuninkriek: D'n Britsen basgitaris Herbie Flowers, bekindj van de baslien in "Walk on the Wild Side" van Lou Reed (1972), sjtörf op 86-jäörige laeftied.[20]
  • Wes-Afrika: bie 'n explosie van 'ne tankwage gevöld mit brandjsjtof in 't noorde van Nigeria valle 48 doeje.[21]
  • Politiek, Zuud-Amerika, Europa algemein: De Venezolaanse oppositieleijer Edmundo González krieg politiek asiel in Sjpanje. Nao de controversieel herverkezing van Maduro woort hae nimmie in 't aopebaar gezeen. Hae kreeg óngerdaak in de Nederlandse ambassade in Caracas, de huidsjtad van Venezuela.[22]
7 september
  • Politiek, Noord-Afrika: zittend prizzedent Abdelmadjid Tebboune wintj volges officieel ciefers mit 95% van de sjtömme de Algeriense verkezinge. De oetsjlaag waert in twiefel getrokke.[23]
5 september
3 september
  • Oes-Europa: 't Róssische leger vèlt de Oekraïense sjtad Poltava aan mit ballistische rakette. Daobie valle 51 doeje en mie es 200 gewónje.[25]
1 september
  • Politiek, Duutsjland: de AfD waert mit 32,8% (+9,4%) van de sjtömme de groetse partie bie verkezinge in de Duutsje deilsjtaat Thüringen. De CDU kump op de twiede plaats mit 23,6% (+1,6%). In Sachsen zint de christendemocrate de groetste gebleve (31,9% in totaal, -0,2%), mit de de AfD (30,6%, +3,1%) es twiede partie. Groete winnaer op links is 't populistische Bündnis Sahra Wagenknecht.[26]
26 augustus
  • Oes-Afrika: in 't noordoeste van Soedan brik 'ne dam van e sjtuwmeer door. Daobie waere twintig dörper verwoes en rake 50.000 luuj daakloos. Teentalle luuj euverlaeve 't neet.[27]
  • Zuud- en Centraal-Azië: bie versjillende aansjlaeg inne Pakistaanse deilsjtaat Baloetsjistan valle mie es 50 doeje. De Baloch Liberation Army (BLA), 'n separatistische beweging inne regio, haet de aansjlaeg opgeëis.[28]
25 augustus
  • Midde-Oeste: Hezbollah sjöt 320 rakette en drones aaf op versjillende doele in Israel, meugelik in reactie op de doed vanne hoeggeplaatsde commandant Fuad Shukr aafgeloupe 30 juli. Wiedoet de meiste waere óngersjöp. Israel reageert mit lóchaanvalle op doele van Hezbollah. In Israel valle kump eine persoen óm 't laeve en in Libanon valle drie doeje.[29]
24 augustus
  • Nederlands Limburg: Ron van den Hout waert geïnstalleerd es de nuje bisjop van 't bisdóm Remunj.[30]
  • Wes-Afrika: bie 'ne groetsjalige aansjlaag in Barsalogho, Burkina Faso, kómme mie es 200 luuj óm 't laeve en mie es 300 rake gewóndj. Jama’at Nasr al-Islam wal Muslimin (JNIM), 'ne tereurgroep dae gelink is aan Al-Qaeda en in dae regio aktief is, waert verantwoordelik gehaje veur 't geweld.[31]
23 augustus
  • Duutsjland: bie 'ne metsaanval op e fies ter iere van 't 650-jäörig besjtaon van Solich valle drie doeje en mierder gewónje.[32] IS eis d'n aansjlaag op. De verdachte is 'ne 26-jäörige man oet Syrië.[33]
22 augustus
  • Europa algemein: óp g'n NAVO-basis in Jellekerke, kótbie Broensem, wurd de dreiging verhuueg noa waarsjuwinge durch deenste oet 't boetelandj. Personeel, wat doa neet noeëdzakelik mót zieë, wurd oet vuurzörg noa hoes gesjik. De oerzaak van de dreiging is nog ónbekindj.[34]
  • Nederlands Limburg: in Sjpawbik kump 'ne 67-jäörige wandelaer um 't laeve bie 'ne aanval van 'n kudde keuj.[35]
17 augustus
15 augustus
  • Oes-Europa: De Oekraïense sjtriedkrachte bezètte inne regio Koersk e gebeed ter gruutde van óngevier de helf van Nederlands Limburg (ca. 1000 km²) en richte e militair kentoer op in 't sjtedje Soedzja, de groetste plaats die ze dao höbbe ingenome.[37]
14 augustus
12 augustus
  • Weitesjap: op Mars waert vleujbaar water óntdèk.[39]
  • Nederlands Limburg, Economie: Tösje Berg aan de Maas en Bor weurt begós aan 'n groete óngerhaudsoperatie in 't Julianakenaal. Hieveur zal ónger mie 't kenaal euver veer kilomaeter waere droeggelag.[40]
11 augustus
  • Sjport: De Olympische Sjpele in Paries loupe aaf. Veur Nederlandj, wat mit 15 gouwe, 7 zilvere en 12 brónze medajes op de zèsde plaats kump, zien dit de succesvolste Sjpele oets; ouch 't Belsj deit 't mit 'n 25e plaats (3 goud, 1 zilver, 6 bróns) baovegemiddeld good.
10 augustus
  • Economie: De Amerikaanse tech-óngernumster Susan Wojcicki sjtörf op 56-jäörige laeftied aan de lóngkanker.[41]
9 augustus
7 augustus
  • Duutsjlandj: in Kröv, inne Duutsje deilsjtaat Rienland-Palts, sjtort e hotel in. Daobie valle twie doeje en zeve gewönje.[44]
6 augustus
  • Politiek, Zuud-Azië: in Bangladesh waert eine daag nao 't aaftraeje van premier Sheikh Hasina en 'n periode van gewelddadige demonstraties 't parlement óntbónje. Bankier en nobelprieswinnaer Muhammad Yunus geit 'n interim-regering leije.[45]
  • Oes-Europa: Oekraïense troepe valle de Róssische regio Koersk aan mit gróndtroepe en gepantserde veurtuger. Ze numme versjillende dörpkes in en bezette ouch 't sjtedje Soedzja.[46]
4 augustus
3 augustus
  • Natuur & milieu, Belsj Limburg: in Belsj Limburg waere 29.000 boumkwakkers geteld. De populatie haet zich saer de millenniumwisseling hersjteld door de aanlèk en 't hersjtel van gesjikde laefgebede. 't Bieske waert daomit nimmie mit oetsjterve bedreig.[48]
  • Oes-Afrika: bie versjillende aansjlaeg op e hotel inne Somalische huidsjtad Mogadishu valle zikker 37 doeje en versjillende gewónje. De aansjlaeg waere opgeëis door Al-Shabaab.[49]
1 augustus
Hanjelingen en brón


Rifferensies

[brón bewèrke]
  1. VRT - Liveblog - Onderwijsvakbond bezorgd over besparingen in secundair onderwijs, ook Katholiek Onderwijs wil snel overleg met minister Demir (N-VA)
  2. Tagesschau - Schwierige Regierungsbildung nach FPÖ-Sieg
  3. Variety.com - Kris Kristofferson, Country Music Legend and ‘A Star Is Born’ Leading Man, Dies at 88
  4. Nu.nl - Hezbollah bevestigt dood van leider Nasrallah bij Israëlische aanval
  5. Nu.nl - Harry Potter- en Downton Abbey-actrice Maggie Smith (89) overleden
  6. Nu.nl - Bijna 500 doden en duizenden gewonden gemeld in Libanon na Israëlische aanvallen
  7. De Standaard - Acteur Aron Wade neemt afscheid van het leven door euthanasie wegens psychisch lijden
  8. RBB24 - Vorläufiges Endergebnis: SPD vor AfD, BSW vor CDU - Grüne, Linke und Freie Wähler raus
  9. De Limburger - Grootste vondst ooit in Limburg: duizenden Romeinse munten van ‘onschatbare historische waarde’
  10. New York Times - Benny Golson, Saxophonist and Composer of Jazz Standards, Dies at 95
  11. NOS - Hezbollah bevestigt dood commandanten na aanval Israël
  12. NOS - Verdachte van steekpartij Erasmusbrug is Amersfoorter, bekende van politie
  13. NOS - Nederland geeft Indonesië honderden museumstukken terug
  14. Stadtbibliothek Leipzig - „Ganz kleine Nachtmusik“: Unbekanntes Mozart-Stück in Leipzig entdeckt
  15. NOS - Dit zijn de plannen en voornemens van het kabinet-Schoof
  16. NOS - Doden en duizenden gewonden door exploderende Hezbollah-piepers in Libanon en Syrië
  17. https://nos.nl/artikel/2537203-acht-migranten-omgekomen-in-het-kanaal-bij-frankrijk NOS - Acht migranten omgekomen in het Kanaal bij Frankrijk]
  18. CNN.com - Peru’s ex-leader Alberto Fujimori dies at 86
  19. NOS.nl - Kunstenaar Peter Klashorst (67) overleden
  20. The Guardian - Herbie Flowers, bassist on Lou Reed’s Walk on the Wild Side, dies aged 86
  21. NOS - Brandstoftruck ontploft in Nigeria, zeker 48 doden
  22. NOS - Venezolaanse oppositieleider in Spanje geland, krijgt politiek asiel
  23. NOS - Zittend president Algerije wint zoals verwacht verkiezingen, veel vragen over uitslag
  24. NOS - Macron benoemt Brexit-onderhandelaar Barnier tot premier van Frankrijk
  25. BBC - Ukraine says soldiers among 51 killed in Poltava missile attack
  26. ZDF - Sachsen und Thüringen: Ergebnisse und Reaktionen zu den Wahlen
  27. NOS - Dambreuk Sudan: twintig dorpen verwoest, 50.000 mensen dakloos
  28. NOS - hMeer dan 50 doden in Pakistan bij aanslagen door separatisten
  29. BBC - Israel and Hezbollah exchange heavy fire in major escalation
  30. De Limburger - Nieuwe bisschop van Roermond wordt geïnstalleerd
  31. Rfi.fr - Burkina Faso: l'hôpital de Kaya confronté à l'urgence après le massacre de samedi
  32. Rheinische Post - Mindestens drei Tote bei Attacke auf Solinger Stadtfest
  33. Tagesschau - Messerangriff in Solingen - ein Anschlag im Namen des IS?
  34. Aachener Zeitung - Bedrohung an Nato-Flugplatz? Was wir wissen und was nicht.
  35. De Limburger - Man overleden door aanval kudde koeien, natuurgebied in Spaubeek op slot
  36. Nu.nl - Indonesië viert onafhankelijkheid in geplande nieuwe hoofdstad Nusantara
  37. South China Morning Post - Kursk incursion: Ukraine sets up military office in Russian town of Sudzha
  38. NOS - Thaise premier Srettha uit ambt gezet
  39. BBC - Reservoir of liquid water found deep in Martian rocks
  40. NOS.nl - Megaproject van start: Julianakanaal drooggelegd voor werkzaamheden
  41. Nu.nl - Voormalige YouTube-topvrouw Susan Wojcicki (56) overleden
  42. NOS - Passagiersvliegtuig met 61 mensen aan boord neergestort bij São Paulo
  43. Rferl.org - Ukraine Raids Russian Forces On Occupied Sliver Of Land In Black Sea
  44. SWR - Letzte Überlebende aus eingestürztem Hotel in Kröv gerettet
  45. NOS - Nobelprijswinnaar Yunus gaat interim-regering Bangladesh leiden
  46. NOS - Rusland roept noodtoestand uit in grensregio Koersk na Oekraïense aanvallen
  47. Nu.nl - Live Johan Cruijffschaal
  48. VRT - Boomkikker niet langer met uitsterven bedreigd: 29.000 exemplaren geteld in Limburg
  49. France24 - More than 30 killed in Somalia beach attack claimed by Al-Shabaab
  50. The Guardian - Russia frees Evan Gershkovich and others in biggest prisoner swap since cold war