Veurblaad

Anger Wikimedia projekte in 't Limburgs: Wikipedia, Wiktionair, Wikiquote, Wikibrónne, Wikibeuk

Wikinuujs: Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

Wilkóm oppe Limbörgse Wikinuujs!

Wikinuujs is e Wikimedia-perjèk wo jekerein kósteloes aan mit kan wèrke. 't Idee is det geer es vriewilliger zèlf nuujsberichte plaatsj euver van alles en nog get. Geer mót uch waal haojen aan de regels mit betrèkking tót de brónvermelding. Angers mótte veer eur biedrages spietelik eweghaole. 't Laote staon van gestaole wèrk kan namelik groete, negatieve gevolge veur Wikinuujs höbbe.

Nogmaals van herte wèlkóm óppe Wikinuujs in 't Plat! Efkes kórt wo veer veur staon: vrie (gratis/door ederein te kopiëre mits brónvermelding) nuujs veur ederein. Es doe beveurbeild get te melde höbs euver dien woonplaats of vereiniging den zóws se det hie in principe kwiet kinne, mer weer willen ós veurnamelik richten op ech, belangriek nuujs (dus wie se det ouch op 't journaal zuus). 't Nuujs euver dien vereiniging blief netuurlik ouch wèlkóm!

Mieë weiten of suggesties? Stèl ós 'n vraog in De Kaffee!

Veer hantere veurnamelik de Veldekespelling. Laes hie mieë euver op de spellingspazjena.

Naorichte

1 julie 2024 - Moder en kindj nao krankegestich bie boetsing Hors
2 junie 2024 - Wildjverken aafgesjaoten in stadspark Mestreech

Hanjelinge



betrach - bewirk - zeuk plaetjes

In 't nuujs

Vernuuj

mei

9 mei

Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: de Joeds-Duutsje Holocauseuverlaevende Margot Friedländer sjtörf op 103-jäörige laeftied.^[1]

8 mei

Politiek, Zuud-Europa: D'n Amerikaanse kardinaal Robert Prevost waert verkaoze tot nuje Paus. Zinne naam is Leo XIV en hae is de iersjte Paus dae oet de VS kump.^[2]

7 mei

Zuud- en Centraal-Azië: India veurt lóchaanvalle oet op Pakistan, woenao gevechte oetbreke in de grensregio. Door d'n terroristischen aansjlaag in de betwisde regio Kasjmir van 22 april zint de sjpanninge tösje de buurlenj opgeloupe.^[3]

6 mei

Politiek, Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: Friedrich Merz (CDU) waert noa 'n twiede sjtömming tot bóndjskanseleer van Duutsjlandj gekaoze. CDU/CSU en SPD vörme wiejer 'n nuuj regering.^[4]

5 mei

Oes-Europa: Litouwe investeert 1,1 miljard euro in de versjterking van zien grenze mit Róslandj en Belarus.^[5]
Midde-Oeste: d'n Israelische premier Netanyahu kónjig 'nen intensieveren aanval op de Gazasjtroek aan en wilt meugelik 't ganse gebeed bezette.^[6]
Sjport: De Chinees Zhao Xintong, tot veur kort nog amateur, wintj 't Waereldkampiónsjap snooker.^[7]

3 mei

Kóns en cultuur, Frankriek: De Franse, veural in Nederlandj wirkende opera-intendantj Pierre Audi sjtörf op 67-jäörige laeftied.^[8]

april

sónger datem

Midde-Oeste: sektarisch geweld tösje Druze en milities ónger leijing van de conservatief soennitische Syrische Heilsregering (HTS).^[9]

30 april

Economie, Oes-Europa, Noord-Amerika: de VS en Oekraïne teikene 'ne deal euver de winning van zeldzaam metale (woe-ónger lithium), aolie en gaas op Oekraïens gróndjgebeed.^[10]

29 april

Weitesjap, natuur & milieu, Zuud-Amerika: ESA lanceert satelliet Biomass vanoet Frans Guyana. Dae zal gebroek waere veur e óngerzeuk nao ecosysteme op aerd, in 't bezónger in 't Amazone-raengerwoud. Zoe kint hae óntbusjing en CO2-opsjlaag door buim baeter in kaart bringe.^[11]

27 april

Politiek, Noord-Amerika: bie de Canadese parlementsverkezinge winne de Liberale ten koste van de Conservatieve.^[12]
Noord-Amerika: In de Canadese sjtad Vancouver riejt 'nen auto in op bezeukers van e sjtraotfestival. Daobie valle 11 doeje en mierder gewónje.^[13]

26 april

Midde-Oeste: in de Iraanse havesjtad Bandar Abbas valle 70 doeje en zikker 1000 gewónje bie 'n groete explosie. De explosie vóng dinkelik plaats in eine van de containers van de aoliehave. Meugelik bevatte die chemische sjtoffe veur de produktie van raketbrandjsjtof.^[14]

23 april

Kóns en cultuur, Nederlandj: sjterrechef Jonnie Boer, bekindj es eigenaer van driesjterrerestaurant De Librije in Zjwolle, sjtörf op 60-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n longembolie.^[15]

22 april

Zuud- en Centraal-Azië: in Pahalgam, 'n toeristische plaats in de betwisde Indiase regio Kasjmir, valle 26 doeje bie 'nen terroristischen aansjlaag. Van aadsher is 't ónröstig in dae regio. Militante islamiste en separatiste wille zich aafsjeie van de res van India.^[16]

21 april

Zuud-Europa: Paus Franciscus sjtörf op 88-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n harre-imfark.^[17]
Sjport: Go Ahead Eagles wintj de KNVB-baeker bie de mansluuj door nao penanties van AZ te wènne.^[18]

20 april

Sjport: Mischa Bredewold wintj de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en Mattias Skjelmose bie de mansluuj.

18 april

Sjport: Remco Evenepoel wintj de Braobese Piel.^[19]

16 april

Wetensjap: E team van Britse en Amerikaanse wetensjappers kónjig de óntdèkking aan van dimethylsulfide en dimethyldisulfide in de atmosfeer van K2-18b, 'n exoplaneet in de Liew op 124 leechjaor aafsjtandj van de Aerd. Zoe'n gaze waere op Aerd allein door biologische percesse gemaak; dit is dus 'n sjterke aanwiezing det 't op de planeet laeve gief.^[20]

15 april

Kóns en cultuur, Belsj: de Belsje acteur Danny Verbiest, bekindj van de sjtum achter de hóndj Samson in de kingerserie Samson en Gert, sjtörf op 79-jäörige laeftied.^[21]
Oes-Afrika: 't Roed Kruuts sjtaak alle hölp in vlöchtelingekamp Zamzam in de door oorlog versjeurde regio Darfoer, Soedan, woe 700.000 luuj verblieve. Ónlangs woort 't kamp ingenaome door militante van RSF.^[22]

14 april

Natuur & milieu, Nederlands Limburg: d'n otter weurt nao 40 jaor weer woergenome in Zuid-Limburg, kortbij Mestreech.^[23]
Politiek, Centraal-Europa: 't Hongaarse parlement nump 'n wet aan die jaorlikse Pride-evenemente verbeujt.^[24]

13 april

Kóns en cultuur, Zuud-Amerika: De Peruaanse sjriever Mario Vargas Llosa (Nobelpries veur de Literatuur 2010) sjtörf op 89-jäörige laeftied.^[25]
Sjport: Mathieu van der Poel wintj veur d'n driede kier achterein Paries-Roubaix bie de mansluuj.
Sjport: Geoffry Kamworor wintj de Marathon van Rotterdam bie de mansluuj (2:04:33), en Jackline Cherono wintj bie de vrouwluuj.^[26]
Oes-Europa: bie 'ne Róssische raketaanval op de Oekraïense sjtad Soemy valle 34 doeje en mie es hónderd gewónje.^[27]

12 april

Sjport: Pauline Ferrand-Prévot wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.^[28]

10 april

Sjport: De Nederlandsen traineur Leo Beenhakker sjtörf op 82-jäörige laeftied.^[29]

8 april

Midde-Amerika: in Santo Domingo, de huidsjtad vanne Dominicaanse Republiek, sjtort 't daak van 'n nachclub in. Doabie kómme mie es 200 luuj óm 't laeve.^[30]

4 april

Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: kótbij abdij Rolduc i Kirchroa weëd 'n villa oes de Römisje tsied jevónge.^[31]

Hanjelingen en brón

bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
April 2025

Rifferensies

[1] Tagesschau - Margot Friedländer ist gestorben

[2] Washington Post - American-born Cardinal Robert F. Prevost is elected pope

[3] Reuters - India says it attacked Pakistan, Pakistani Kashmir

[4] Euronews - Deutschland hat eine neue Regierung

[5] Nu.nl - Litouwen investeert miljard om grens met Belarus en Rusland te versterken

[6] Trouw - Israël plant nog zwaarder offensief op al grotendeels vernietigd Gaza

[7] Nu.nl - Omstreden Chinese snookeramateur Zhao schrijft geschiedenis met wereldtitel

[8] Nu.nl - Oud-artistiek directeur van De Nationale Opera Pierre Audi (67) overleden

[9] Tagesschau - Zahlreiche Tote bei Gewalt in Syrien

[10] NOS - Oekraïne en VS eens over veelbesproken mineralendeal

[11] Space.com - Vega-C rocket launches European forest-monitoring 'Biomass' satellite to orbit (video)

[12] Toronto Star - Election results live: Mark Carney and the Liberal party will form minority government

[13] BBC - Nine people killed after man drives car into Vancouver festival

[14] BBC - Iran blames 'negligence' for port blast as death toll rises to 70

[15] NOS - Sterrenchef Jonnie Boer op 60-jarige leeftijd overleden

[16] VRT - Zeker 26 mensen gedood bij dodelijkste aanslag op toeristen in jaren in betwiste Indiase regio Kasjmir

[17] Nu.nl - Paus Franciscus op 88-jarige leeftijd overleden

[18] Live-oetzenjing NOS Langs de Lijn

[19] Nu.nl - Evenepoel klopt Van Aert in Brabantse Pijl en slaat direct toe bij terugkeer

[20] NOS.nl - Wetenschappers vinden 'sterkste tekenen tot nu toe' van mogelijk buitenaards leven

[21] VRT - Geestelijke vader van Samson en 'Kameleon'-knutselaar Danny Verbiest (79) is overleden

[22] NOS - Rode Kruis staakt hulp in vluchtelingenkamp Sudan: 'Levensgevaarlijk'

[23] De Limburger - De otter na veertig jaar terug in Zuid-Limburg

[24] NOS - Hongarije neemt wet aan die Pride-mars verbiedt

[25] NOS.nl - Peruaanse schrijver en Nobelprijswinnaar Vargas Llosa overleden

[26] NOS.nl - Kamworor en Cherono winnen marathon van Rotterdam, Tesfu en Luijten beste Nederlanders

[27] NRC - De Russische aanval op burgers in Soemy toont aan dat Poetin zich gesterkt voelt door Trump

[28] NOS.nl - Visma-renster Ferrand-Prévot wint Parijs-Roubaix met indrukwekkende solo

[29] Nu.nl - Legendarische voetbaltrainer Leo Beenhakker (82) overleden

[30] NOS - Dodental instorting club Santo Domingo boven de 200

[31] Z NWS - Romeinse villa bij Abdij Rolduc in Kerkrade gevonden

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]