Veurblaad

Anger Wikimedia projekte in 't Limburgs: Wikipedia, Wiktionair, Wikiquote, Wikibrónne, Wikibeuk

Wikinuujs: Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

Wilkóm oppe Limbörgse Wikinuujs!

Wikinuujs is e Wikimedia-perjèk wo jekerein kósteloes aan mit kan wèrke. 't Idee is det geer es vriewilliger zèlf nuujsberichte plaatsj euver van alles en nog get. Geer mót uch waal haojen aan de regels mit betrèkking tót de brónvermelding. Angers mótte veer eur biedrages spietelik eweghaole. 't Laote staon van gestaole wèrk kan namelik groete, negatieve gevolge veur Wikinuujs höbbe.

Nogmaals van herte wèlkóm óppe Wikinuujs in 't Plat! Efkes kórt wo veer veur staon: vrie (gratis/door ederein te kopiëre mits brónvermelding) nuujs veur ederein. Es doe beveurbeild get te melde höbs euver dien woonplaats of vereiniging den zóws se det hie in principe kwiet kinne, mer weer willen ós veurnamelik richten op ech, belangriek nuujs (dus wie se det ouch op 't journaal zuus). 't Nuujs euver dien vereiniging blief netuurlik ouch wèlkóm!

Mieë weiten of suggesties? Stèl ós 'n vraog in De Kaffee!

Veer hantere veurnamelik de Veldekespelling. Laes hie mieë euver op de spellingspazjena.

Naorichte

1 julie 2024 - Moder en kindj nao krankegestich bie boetsing Hors
2 junie 2024 - Wildjverken aafgesjaoten in stadspark Mestreech

Hanjelinge



betrach - bewirk - zeuk plaetjes

In 't nuujs

Vernuuj

april

10 april

Sjport: De Nederlandsen traineur Leo Beenhakker sjtörf op 82-jäörige laeftied.^[1]

8 april

Midde-Amerika: in Santo Domingo, de huidsjtad vanne Dominicaanse Republiek, sjtort 't daak van 'n nachclub in. Doabie kómme mie es 200 luuj óm 't laeve.^[2]

4 april

Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: kótbij abdij Rolduc i Kirchroa weëd 'n villa oes de Römisje tsied jevónge.^[3]

miert

sónger datum

Politiek, Zuudoes-Europa/Midde-Oeste: groetsjalige proteste in Törkieje taege zittend prizzedent Erdoğan nao de arrestatie van Ekrem Imamoğlu, börgemeister van Istanbul en ziene groetste rivaal. Volges de demonstrante is de arrestatie politiek gemotiveerd.^[4]
Oes-Europa: Oekraïne vèlt de Róssische oblas Belgorod binne. De aanval is aevel neet zoe groet es in Koersk veurig jaor augustus.^[5]
Economie: handelsoorloge tösje de VS einerzieds en Canada, Mexico, China en de EU angerzieds.^[6]
Politiek, Noord-Amerika, Oes-Europa: De VS beëindige ein waek lank alle militair hölp aan Oekraïne, woenao Róssische en Noord-Koreaanse troepe e taegeoffensief beginne in de door Oekraïne bezatte regio Koersk en dao kènne oprökke.^[7]
Midde-Oeste: sektarisch en politiek geweld in 't weste van Syrië tösje de nuuj machhöbbers, Alawiete en loyaliste van 't veurmalig regime van Assad. Meugelik hónderde alawiete waere vermoord door militante van de nuuj conservatief soennitische regering in Damascus. Assad behuurde tot de alawietische minderheid en me is bang dat dees börgers 't sjlachoffer waere van mie wraakakties.^[8]

31 miert

Politiek, Vereinigde Sjtaote: D'n Democratische senateur Cory Booker (NJ) begintj aan 'ne recordtoesjpraok van 25 oer en 6 menute. Hie-in bekritiseert hae 't autoritair beleid van presidentj Donald Trump.^[9]

28 miert

Zuudoes-Azië: In Burma, bie Mandalay in de buurt, vèntj 'n aerdsjóddel plaatsj mit 'n krach van 7,7 op de Memènt-Magnitudesjaol. De sjóddel zörg tot in Bangkok veur sjaoj en sjlachoffers.^[10]

27 miert

Nederlandj: De Nederlandse presentatries en nuujslaezeres Loretta Schrijver sjtörf op 68-jäörige laeftied aan dermkanker.^[11]

26 miert

Oes-Afrika: De Soedanese huidsjtad Khartoem is weer volledig in henj van 't regeringsleger naodat 't de lóchhave haet veroverd op de paramilitair militie RSF, woemit 't al twie jaor oorlog veurt.^[12]
Midde-Oeste: hónderde Palestiene inne Gazasjtrook protestere taege de oorlog mit Israel en Hamas. Proteste taege de terreurbeweging geuf 't neet dök inne Gazasjtrook.^[13]

21 miert

Economie, Nederlands Limburg: VDL NedCar in Bor geit materiaal make veur defensie es óngerdeil van e plan woedoor Nederlandj en anger Europese lenj minder aafhankelik waere van producente boete Europa.^[14]

19 miert

Politiek, Zuudoes-Europa/Midde-Oeste: de börgemeister van de Törkse sjtad Istanbul, Ekrem Imamoğlu, waert opgepak. Hae waert besjouwd es de groetste rivaal van zittend prizzedent Erdoğan.^[15]

18 miert

Politiek, economie, Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: de Duutsje Bóndjsdaag sjtömp in mit 't deils loslaote van de rem op de sjölde. De Schuldenbremse is e Gróndjwetsartikel oet 2009 woe-in sjteit dat Duutsjlandj mer hiel beperk nuuj sjölde moog aangaon. Noe waert veur defensie en veiligheid 'n oetzöndering gemaak en hie-ónger vèlt de sjteun aan Oekraïne.^[16]
Midde-Oeste: bie zjwaor Israelische lóchaanvalle op de Gazasjtroek waere mie es 400 doeje gemeld. Daomit waert 'n periode van twie maonde relatieve rös beëindig.^[17]

17 miert

Kóns en cultuur, Nederlandj: De Nederlandse zenger Rob de Nijs sjtörf op 82-jäörige laeftied aan de gevolge van de Krenkde van Parkinson.^[18]

16 miert

Zuudoes-Europa: bie 'ne brandj in 'ne nachclub in de Noord-Macedonische sjtad Kočani valle 59 doeje en 150 gewónje.^[19]
Nederlands Limburg: De Wilhelminatore in Valkeberg vilt in.^[20]

15 miert

Politiek, Zuudoes-Europa: in de Servische huidsjtad Beograd kómme 300.000 luuj biejein veur 'n demonstratie taege zittend prizzedent Vučić en zien regering. Daomit geit 't óm de groetste demonstratie oets in dit landj. De demonstrante eise dat hae zien verantwoordelikheid nump veur de doed van 15 luuj veurig jaor november, wie e geboew insjtortde. Volges de demonstrante is dae ramp 't gevolg gewaes van corruptie.^[21]

13 miert

Kóns en cultuur, Oes-Europa: De Róssische componis Sofia Goebajdoelina sjtörf op 93-jäörige laeftied.^[22]

12 miert

Politiek, Noord-Amerika: de centrumrechse partie Demokraatit wèntj mit 30% van de sjtumme de Greunlandse verkezinge. Centrumpartie Naleraq kump mit 24,5% op de twiede plaats. Bei partieje wille dat Greunland ónaafhankelik waert van Daenemarke.^[23]
Oes-Europa: Róssische troepe verovere 't sjtedje Soedzja in de regio Koersk.^[24]

11 miert

Zuud-Azië: bie 'n treinkaping in 't zuudweste van Pakistan valle 64 doeje, woe-ónger 26 passageers. De aanval is 't werk van 'n militante beweging die zich 't bevriedingsleger van Beloetsjistan (BLA) nump. 't Wilt zich aafsjeie van de res van Pakistan.^[25]
Politiek, Zuudoes-Azië: de Filipiense aad-prizzedent Rodrigo Duterte waert opgepak en euvergebrach nao 't Internationaal Sjtraofhof (ICC) in Den Haag. Hae waert verantwoordelik gehaje veur de moord op 43 persoene tösje 2011 en 2019 tiedes zien campagne taege drugs.^[26]

10 miert

Natuur en milieu, Vereinig Keuninkriek & Ierlandj: op de Noordzie kórtbie de Ingelse havesjtad Hull boetse e Portugees vrachsjip en 'ne Amerikaanse tanker opein. Eine opvarende waert vermis en is waarsjienlik nimmie in laeve. De anger bemanningsleje waere gered. Es gevolg van de boetsing óntsjteit brandj en daobie kump kerosine vrie.^[27]
Politiek, Midde-Oeste: de Syrische regering en de Koerdische Syrische Democratische Sjtriedkrachte (SDF), bereike e akkoord. De deal ómvat e sjtaak-'t-vure, integratie van de SDF in 't Syrisch leger en 'n hereiniging mit de res van 't landj.^[28]
Natuur en milieu, wetensjap: Ocean Census, 't groetste ziebiologieperjek oets, maak de vónds bekèndj van mie es 800 nuuj saorte die in de luip van 'n klein twie jaor zeen óntdèk.^[29]

7 miert

Oes-Afrika: op 'n veurmalige legerbasis van de Soedanese rebellegroepering RSF ten noorde van Khartoem waere mie es 500 grave gevónje. Wiejer geuf 't sjterke aanwiezinge dat luuj hie systematisch gemarteld woorte.^[30]

6 miert

Kóns en cultuur, Nederlandj: bie 'ne groete brandj in 't centrum van Arnhem waere versjillende historische pande verwoes. Geine raak gewóndj.^[31]

4 miert

Economie, Noord-Amerika, Oes-Azië: in de VS gaon inveurhöffinge in op sjpulle oet Mexico en Canada. Bedriever die sjpulle oet dees lenj importere mótte 25% ómzetbelasting betale. Wiejer waere de höffinge veur sjpul oet Sjina nog eins verhoeg mit 10%, woemit 't percentage veur dees produkte oetkump op 20%.^[32]
Politiek, economie, Europa algemein: veurzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen prizzenteert e plan woemit Europa zich kent herbewapene. In totaal geit 't óm 800 miljoen euro. Hiemit kenne EU-lenj 1,5 procent van 't bbp mie oetgaeve aan defensie es dat ze noe doon (650 miljoen euro) en mit de res kenne lidsjtate zich door middel van lieninge wapes koupe.^[33]

3 miert

Politiek, Noord-Amerika, Oes-Europa: de VS pauzere alle militair hölp aan Oekraïne.^[34]

2 miert

Kóns en cultuur, Nederlandj: De Nederlandse presentatries Dieuwertje Blok sjtörf op 67-jäörige laeftied aan de kanker.^[35]

1 miert

Midde-Oeste: de PKK kónjig, nao decennia van gevechte mit 't Törkse leger, e sjtaak-'t vure aaf. De militante woorte ierder door häör leijer Öcalan opgeroepe óm de wapes naer te lègke en de PKK te óntbinje.^[36]
Kóns en cultuur: De Amerikaanse soulzengeres Angie Stone kump op 63-jäörige laeftied óm bie 'n auto-óngelök.^[37]

Hanjelingen en brón

bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
Mieërt 2025

Rifferensies

[1] Nu.nl - Legendarische voetbaltrainer Leo Beenhakker (82) overleden

[2] NOS - Dodental instorting club Santo Domingo boven de 200

[3] Z NWS - Romeinse villa bij Abdij Rolduc in Kerkrade gevonden

[4] Sky news - Why are people protesting in Turkey?

[5] FDD's Long War Journal - Ukraine’s Belgorod incursion makes limited gains

[6] AP News - Trump has begun another trade war. Here’s a timeline of how we got here

[7] Reuters - Ukraine set to lose Kursk pocket, its foothold inside Russia

[8] France 24 - More than 300 Alawite civilians killed by Syria security forces, allies since Thursday, monitor says

[9] The Guardian - Cory Booker breaks record for longest Senate speech with Trump condemnation

[10] Nu.nl - Zware aardbeving treft Myanmar, wolkenkrabber ingestort in Bangkok

[11] NOS.nl - Nieuwslezer en presentator Loretta Schrijver (68) overleden

[12] Al Jazeera - ‘Khartoum is free’ says Sudan Army chief al-Burhan after airport captured

[13] Reuters - Hundreds stage Gaza protest against Hamas after conflict resumes

[14] NOS - Autofabriek van Nedcar gaat defensiematerieel maken

[15] NOS - Burgemeester van Istanbul Imamoglu, rivaal van president Erdogan, opgepakt

[16] Tagesschau - Bundestag beschließt Schuldenpaket

[17] Reuters - Israel warns more to come as airstrikes kill over 400 in Gaza after two months of truce

[18] Nu.nl - Zanger Rob de Nijs op 82-jarige leeftijd overleden

[19] BBC - Death toll from North Macedonia nightclub fire rises to 59

[20] L1 Nieuws - Valkenburgse Wilhelminatoren ingestort, oorzaak nog onduidelijk

[21] NOS - Vreedzaam anticorruptieprotest in Servië trekt zo'n 300.000 betogers

[22] NOS.nl - Baanbrekende Russische componiste Sofia Goebajdoelina (93) overleden

[23] Nu.nl - Oppositiepartij Groenland wint verkiezingen, regering verliest meerderheid

[24] Reuters - Ukraine set to lose Kursk pocket, its foothold inside Russia

[25] Dawn - Will take on terrorists, enablers both inside and outside Pakistan: DG ISPR

[26] BBC - Philippines ex-leader Duterte on plane to The Hague after arrest

[27] BBC - North Sea tanker collision - what we know so far

[28] NOS - Syrische regering breidt macht uit dankzij deal met Koerden

[29] Ocean Census - PRESS RELEASE: The Ocean Census Discovers Over 800 New Marine Species

[30] The Guardian - Evidence of torture found as detention centre and mass grave discovered outside Khartoum

[31] NOS - Grote brand treft Arnhem in het hart: 'We zijn zuinig op wat we nog hebben'

[32] Reuters - Trump triggers trade war, price hikes with tariffs on Canada, China and Mexico

[33] Frankfurter Allgemeine - Ein Plan zur Wiederbewaffnung Europas

[34] NOS - pauzeren

[35] Nu.nl - Presentatrice en actrice Dieuwertje Blok (67) overleden

[36] NOS - PKK kondigt staakt-het-vuren aan na oproep gevangen leider Öcalan

[37] NOS.nl - Soulzangeres Angie Stone (63) overleden bij auto-ongeluk na optreden

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]