Sjabloon:In 't nuujs/04-2024

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

---

sónger datem (april)

• Natuur & milieu, Zuud-Azië: zjwaore raegeval in Pakistan mit 143 doeje es gevolg.
• Natuur & milieu, Midde-Oeste: zeldzaam zjwaore raegeval en euversjtruiminge inne regio róndj de Perzische Golf. 33 luuj kómme hiebie óm 't laeve. Veural Oman waert hel getroffe.
• Natuur & milieu, Oes-Europa, Centraal-Azië: zjwaor euversjtruiminge inne regio róndj Orsk (Róslandj) en 't noordweste van Kazachstan. 8 luuj kómme hiebie óm 't laeve.

30 april

• Politiek, Midde-Amerika: de presidentiële euverganksraod van Haïti wies veurmalig sjportminister Fritz Belizaire es nuje premier aan. Hae krieg de taak óm de orde en veiligheid in 't door bendegeweld geteisterde landj te hersjtelle.

29 april

• Oes-Europa: bie opgravinge in 't hoes van nazi-kopsjtök Hermann Göring in de Wolfsschanze bie Kętrzyn (veurmalig Oes-Pruse) waere vief skelette óntdek.

27 april

• Centraal-Europa: In Murnau (inne Duutsje deilsjtaat Beiere) waere twie Oekraïners doedgesjtoke. De verdachte, 'ne 57-jäörige Rós, waert opgepak. Volges de Oekraïense autoriteite zint de sjlachoffersj revaliderende militaire.

21 april

• Sjport: Grace Brown wintj Luuk-Bastenake-Luuk bie de vrouwluuj, en Tadej Pogačar bie de mansluuj.
• Sjport: Feyenoord wintj de KNVB-baeker door in de finaal mit 1-0 van NEC te winne.

20 april

• Politiek, Noord-Amerika: 't Amerikaans Hoes van Aafgevaerdigde geit akkoord mit e sjteunpakket van 61 miljard dollar (ca. 57 miljard euro) veur de Oekraïne.

19 april

• Weitesjap: D'n Amerikaanse filosoof Daniel Dennett sjtörf op 82-jäörige laeftied aan longprobleme.

17 april

• Sjport: Stephen Williams wintj de Welzje Piel bie de mansluuj, en Katarzyna Niewiadoma wintj bie de vrouwluuj.
• Oes-Europa: 'n Róssische militair basis bie Dzjankoj oppe Krim waert aangevalle mit ATACMS-rakette. Oekraïne haet d'n aanval opgeëis. Bie d'n aanval woorte volges de Oekraïense sjtriedkrachte ónger mie veer S-400-lóchaafweerinstallaties vernetig.

16 april

• Kóns en cultuur, Noord-Europa: 't Børsen-geboew inne Daense huidsjtad Kopenhage sjteit in brandj. E aantal kónswerke waert gered en nemes raak gewóndj. E groet gedeilte van 't iconische geboew geit aevel verlore.

14 april

• Midde-Oeste: Iran lanceert diverse lóchaanvalle op Israël mit rakètte en drones es vergelding veur 'ne lóchaanval oppe Iraanse ambassade in Damascus op 1 april. Volges de Israelische sjtriedkrachte woorte wiedoet de meiste drones en rakètte oete lóch gehaold. 'n lóchmachbasis is leech besjadig geraak. 32 persoene rake gewóndj, woevan eine ernstig. 't Is de ierste kier det Iran 'ne direkte aanval oetveurt op Israelisch gróndjgebeed.
• Sjport: De Nederlenjer Abdi Nageeye wintj de Marathon van Rotterdam in 2:04:43, e nuuj Nederlands record.
• Sjport: Marianne Vos wint de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en Tom Pidcock bie de mansluuj.
• Sjport: Bayer 04 Leverkusen weurt veur 't iers kampión voetbal van Duutsjlandj. Hiemit kump ouch 'n èndj aan 'n serie van ilf opeinvolgende kampiónsjappe veur FC Bayern München.

12 april

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse mode-óntwerper Roberto Cavalli sjtörf op 83-jäörige laeftied.

10 april

• Sjport: D'n Amerikaansen American footballer en acteur O.J. Simpson sjtörf op 76-jäörige laeftied.

9 april

• Europa algemein: 't Europees Hof veur de Rechte van de Mins in Sjtraasburg kump tot de conclusie det de Zjwitserse sjtaat inkel minserechte haet gesjonde, ómdet e neet genoog deit taege klimaatverangering. 't Is de iersjte zaak woe-in dees vraog behandeld waert. De oetsjpraok van 't hof haet meugelik groete gevolge; ze kènt e precedent sjeppe veur vergeliekbaar rechszake en wiejer is ze bindend.
• Weitesjap, Nederlands Limburg: Wetensjappers vaan de Universiteit vaan Mestreech oontdèkke wie 'nen eineiëgen twieling oontsteit.

8 april

• Nederlandj: In Arnhem begintj de zaak taege zeve verdachte die betrokke zouwe zin gewaes bie 't versjtrekke van Middel X, 'n poejer woemit me zelfmoord kènt plege. Twie verdachte zint aad-besjtuursleje vanne Coöperatie Laatste Wil.
• Ikkenomie, Belsj: Bösboewer Van Hool oet Koningshooikt (sjtad Lier) weurt failliet verklaord. VDL nump e deil van 't bedrief euver, mae ouch daobie is mer 'n fractie van de jobs gerèd.
• Weitesjap: De Britse natuurkóndige Peter Higgs sjtörf op 94-jäörige laeftied.

7 april

• Sjport: Mathieu van der Poel wintj Paries-Roubaix bie de mansluuj.

6 april

• Sjport: Lotte Kopecky wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.

5 april

• Oes-Europa: bie 'nen Oekraïense drone-aanval op e militair vleegveld in Morozovsk inne Róssische regio Rostov waere zes gevechtsvleegtuger vernetig. Twintig luuj waere daobie doedgemaak of rake gewóndj.

3 april

• Natuur & milieu, Oes-Azië: inne oestelike Taiwanese sjtad Hualien vèntj 'nen aerdsjóddel mit 'n krach van 7,4 op de MM-sjaal plaats. Daobie valle 13 doeje en 1145 gewónje.

2 april

• Kóns en cultuur: De Guadeloups-Franse sjriefster Maryse Condé sjtörf op 90-jäörige laeftied.

1 april

• Mide Oeste: Bie 'ne Israelische 'ne lóchaanval oppe Iraanse ambassade in Damascus kómme 16 luuj óm 't laeve, woe-ónger 'ne hoeggeplaatsde militair vanne Quds-bridgade (sjpeciaal einheid).

Mieërt (sónger datem)

• Noord-Amerika, Europa algemein: groetsjalige NAVO-oefening in Europa. 90.000 militaire oet 32 lenj doon mèt.
• Midde-Oeste, 19 fibberwarie-huuj: Frankriek, Duutsjlandj, Griekelandj en Italië vorme 'n Europees coalitie veur handelssjeper oppe Roej Zie bie Jeme te besjerme (Operation Aspides). Angers es de Brits-Amerikaanse operatie (Operation Prosperity Guardian) is dees missie defensief en waere gein Houthi-doele aangevalle.

31 miert

• Sjport: Mathieu van der Poel wint de Runj van Vlaandere bie de mansluuj, en Elisa Longo Borghini wintj bie de vrouwluuj.

27 miert

• Sjport: Matteo Jorgenson wintj Dwars door Vlaanderen bie de mansluuj. Marianne Vos wintj bie de vrouwluuj.
• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse politicus Joe Lieberman sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Weitesjap: D'n Amerikaanse psycholoog en ikkenoom Daniel Kahneman (Nobelpries 2002) sjtörf op 90-jäörige laeftied.

26 miert

• Noord-Amerika: Inne Amerikaanse sjtad Baltimore (Maryland) is 'n brök ingesjtort nao 'n aanvaring mit e groet vrachsjip. Twie luuj kóste waere gered, zès vermisde zint dinkelik óm 't laeve gekómme.

25 miert

• Politiek, Wes-Afrika: Oppositiekandidaat Bassirou Diomaye Faye wintj de Senegalese prizzedentsverkezinge mit 53,7% van de sjtömme en versjleit zinne taegesjtander Amadou Ba (36,2%), dae premier waor inne regering van aaftraejend prizzedent Macky Sall.

24 miert

• Kóns en cultuur: D'n Hongaarsen dirizjent en componis Péter Eötvös sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Sjport: Mads Pedersen wintj Gent-Wevelgem.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse rapper Def Rhymz sjtörf op 53-jäörige laeftied aan hertprobleme.

23 miert

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse pianis Maurizio Pollini sjtörf op 82-jäörige laeftied.

22 miert

• Oes-Europa: In Krasnogorsk, 'n veursjtad van Moskou, weurt 'nen aansjlaag geplaeg op 'n konzaerzaal, woebie zeker 115 luuj óm 't laeve kómme en 145 luuj gewóndj rake. D'n Afghaansen tak van IS eis d'n aansjlaag op.
• Sjport: 't Vrouwluujèlftal van Fortuna Zitterd versjleit Telstar mit 8-0. Tessa Wullaert sjcoort zeve kier en zèt daomit e record denaer.

20 miert

• Zuudoes-Azië: Vo Van Thuong, de presidentj van Vietnam, weurt óm e corruptiesjendal tot aaftraeje gedwónge.

17 miert

• Politiek, Oes-Europa: Vladimir Poetin wintj volges de Róssische keesraod mit zeker 87 procent van de sjtömme de Róssische prizzedentsverkezinge.

16 miert

• Sjport: Jasper Philipsen wintj Milaan-San Remo.

14 miert

• Belsj: e peleton van 't veerde Belsje zjeniebataljon van Amay (Provincie Luuk) waert opgeheve naodat ónger mie ernstig wangedraag aan 't leech is gekómme.
• Weitesjap: De Nederlandse primatoloog Frans de Waal sjtörf op 75-jäörige laeftied aan maagkanker.

13 miert

• Nederlandj: Geert Wilders geuf zien ambitie veur premier van Nederlandj te waere op. Es leier van de groetste partie (PVV) waor hae de logische kandidaat.

12 miert

• Oes-Europa: Róssische milities sjtaeke vanoet de Oekraïne de grens euver en rake in gevech mit 't Róssisch leger. De militante höbbe nao eige zègke e dörpke inne regio Koersk ingenome.
• Belsj: D'n extreemrechsen activis Dries Van Langenhove weurt tot ei jaor celsjtraof veroerdeild óm racisme en negationisme.

11 miert

• Kóns en cultuur: Tom Lanoye krieg de Pries van de Nederlandse Lèttere toegekèndj.

10 miert

• Politiek, Zuud-Europa: de centrumrechtse Democratische Alliantie wintj mit 29,49 procent van de sjtömme de Portugese parlementsverkezinge. De Socialistische Partie waert twiede en kump oet op 28,66 procent. De rechs-populistische partie Chega eindig op 18 procent en waert derde.
• Kóns en cultuur: Op de 96e oetreiking van de Academy Awards wintj Oppenheimer de pries veur bèste film. Cillian Murphy en Emma Stone waere bèste acteur en actries.
• Sjport: De Tirreno-Adriatico weurt gewonne door d'n Daen Jonas Vingegaard.
• Sjport: Paries-Nice weurt gewonne door d'n Amerikaan Matteo Jorgenson.

9 miert

• Politiek, Wes-Europa: 'n Mierderheid van de Iere sjtömp in e referendum taege de aanpassing van de Ierse Gróndjwet. De Ierse premier Varadkar wilde twie amandemente doorveure, woe-in ónger anger sjteit dat ouch anger relaties es 't huwelik de basis veur 't gezin zouwe kinne zie.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse popzenger Eric Carmen sjtörf op 74-jäörige laeftied.

7 miert

• Politiek, Naord-Europa: Zjwede kump officieel bie de NAVO.

6 miert

• Midde-Oeste: bie ne raketaanval van Houthi-rebelle op e sjip veure kós van Jeme kómme drie luuj óm 't laeve.

5 miert

• Oes-Europa: bie 'nen aanval mit marien drones bie de sjtraot van Kertsj ane oeskant vanne Krim waert 't Róssisch patrouillesjip Sergej Kotov tot zinke gebrach.
• Midde-Amerika: gewapende bendes besjtorme de lóchhave vanne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince.
• Centraal-Europa: Bie de Teslafabriek kórtbie Berlien vèlt de sjtroum oet es gevolg van brandjsjtichting. De extreemlinkse Vulkangruppe haet d'n aansjlaag opgeëis.

4 miert

• Centraal-Europa: 'n Bewaffnete vrauw versjanst zisj in e sjpitaal in Oche. Ze wead dursj de pliese mit sjusse jesjtopt.
• Centraal-Europa: bie 'ne brandj in e bejaardetehoes in 't Duutsje Bedburg-Hau, neet wied van Gennep en Nijmege, kómme veer luuj óm 't laeve. Ouch valle 24 gewónje.
• Sjport: De Nederlandse voetballer en traineur Kees Rijvers sjtörf op 97-jäörige laeftied.(sterfdaag ónbekandj)

3 miert

• Wes-Afrika: in 't noorde van Burkina Faso waere drie dörper aangevalle door ónbekinde sjötters. Daobie waere meugelik 170 luuj doedgemaak.
• Midde-Amerika: Inne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince valle gewapende bendes de groete gevangenis van 't landj aan. Väöl gedetineerde óntsjnappe, woe-ónger wichtige bendeleje. Ouch waere luuj doedgemaak.

2 miert

• Nederlands Limburg, kóns en cultuur: In 't kader van 't projek "Heel Heerlen graaft" woeëde seër d'r september veurig joar mieë es 8500 artefakte oet vuurnamelig de Romeinse Tied gevónge.
• Sjport: Tadej Pogačar wintj de Strade Bianche bie de mansluuj. Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

1 miert

• Politiek, Centraal- en Oes-Europa: Róslandj publiceert e aafgeloesterd gesjprek vanne Duutsje lóchmach. 't Gesjprek ging euver de lievering van Taurus-kruutsrakette veur 't Oekraïens leger.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse mode-óntwerpster Iris Apfel sjtörf op 102-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Japanse sjtripteikenaer Akira Toriyama (veural bekèndj van de serie Dragon Ball) sjtörf op 68-jäörige laeftied aan 'n acute harrebleujing.

Hanjelingen en brón

• bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
• Mieërt 2024 - Mei 2024