Kump e ing aan 't tradisioneel den-hole in Norbik?
Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich
VALKEBERG - 29 mièrt 2022, aan de ièwenouw tradisie van 't den-hole in de Zuud-Limbörgse dörpe Norbik, Maer, Tebannet en Sjlennich kump wieniè 't aan Sjtaatsbösjbehièr ligk e ing. 't Jaorliks kappe van 'n fiensjpar en 't verplaatse daovan nao 't dörp zou te väöl sja veroerzake. "Sjendalig," vingk pesjtoar Paul Tervoort (67).
"'t Ganse dörp dreijt op tradisie. Mer sorry dat iech 't zegk, 't liekent waal esof dees Hollendersj nieks van tradisie begriepe," zaet Paul Tervoort. Hae ies pesjtoar van de Sint-Brigidaparochie, die Tebannet, Norbik en Rimmesjtók umvat.
De tradisie in Norbik geit truuk tot de zevetiènde ièw. In dae tied goof 't vièkrenkde en woort de hl. Brigida (petroanhèllige van de vièteelt) aangerope. Hiebie dege de boere de belofte veur eder jaor ter ière van de hèllige 'ne boum op te zette wieniè de krenkde zou verdwiene.
"De zuus dat buim dèks gebroek were ter verièring van hèllige. 'ne Boum wies ouch rech nao de hemel," vertèlt de pesjtoar. Hae geuf hiebie 't veurbeeld van de Beierse tradisie veur op 1 mei 'ne meiboum ter ière van Maria op te zette.
In de Zuud-Limbörgse dörpe weurt jaorliks op wisselende zaoterdige 'n fiensjpar gekap door de "jónkheid", de óngehuwde manne oet de dörpe.
Mèt daartig verseerde paerd en mèt reigelmaotig 'ne sjloek beer weurt de boum aan 't ing van de daag fièstelek binnegehold. Veur middernach moet de boum sjtaon op de plek woa hae vervolges e jaor zal verblieve.
De naoldbuim - dèks zo'n zevetig jaor oud en zo'n dertig meter hoag - sjtaon in 'ne groate bösj, kórtbie de dörpe, tösje väöl loofbuim.
Sjtaatsbösjbehièr wilt van de naoldbuim aaf, umdat die neet inheimsj zint. In plaats van naoldhout zet de sjtichting in op loofhout oet ós contreie. Naoldbuim were neet miè aangeplant.
"Oeteindelek kump e moment dat 't gein naoldbuim miè geuf," zaet de pesjtoar, "mer veurluipig geuf 't miè es zat."
Veuraafgaond aan de daag wies Sjtaatsbösjbehièr same mèt de jonkheid de boum aan dae gekap maag were, en enne reserveboum, veur 't geval de ièrsjte boum verkièrd umvèlt en kepot geit.
"Veur de boum weurt betaald, en es twiè buim nuèdeg zint, weurt veur bei buim betaald," zaet Tervoort.
De sjtichting eis dat de buim were umgezaeg, mer de tradisie bie de jonkheid ies dat de boum mèt 'n biel gekap weurt. "Dat ies gevièrleker, mer bie de jónkheid zint noats óngelukke veurgevalle," aldus de pesjtoer.
In 'ne breef dae Sjtaatsbösjbehièr op 18 mièrt aan de jónkheid sjikde, verwiet de sjtichting häör dat ze de aafsjpraoke neet zouwe höbbe naogeleef. Diet zou tot "groate sja veur de natuur" höbbe geleid. Ouch zouwe miè buim gekap zie gewaore es veuraaf waor aafgesjpraoke.
De pesjtoar zaet dat e de besjöldiginge van Sjtaatsbösjbehièr totaal neet herkènt. "Natuurlek vèlt 'ne boum waalens wat verkièrd, of were wat klei sjtruukskes kepotgetrap, mer de natuur hersjtelt sjnel. De sjtorm dae v'r kórtgeleje houwe haet miè sja aangeriech es hónderd jaor jónkheid."
Tervoort ies verwónderd euver 't feit dat de sjtichting geine boum miè wilt levere. "Es dinge verkièrd goon, zou 't logisch zie dat ze de jónkheid ièrsj waarsjuwde, veurdat ze e besjluut neme. Dat höbbe ze aevel neet gedoon."
De jonkheid hoop binnekórt mèt Sjtaatsbösjbehièr in gesjprek te goon.
Brónne
[bewirk | brón bewèrke]
Dit artikel besleit aad nuujs en maak deil oet van oos arsjief van nuujsberichte.