In 't nuujs 2011/Óktoeaber

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

---

Nuuds

31 oktober

• Nederlands Limburg, Natuur en milieu: De malbergovie (Proterorhinus semilunaris), 'nen exotische vèsj, weurt in 'n ziebaek van de Maas gevónge.

28 oktober

• Belsj en Luxemburg: De liberale politicus en ex-minister Willy De Clercq sjtörf op 84-jäörige laeftied.

27 oktober

• Europa: Nao 'n marathonvergaoring besjlete de zaevetien lenj van de Eurozaone veur de hèlf van de Greekse sjtaotssjöld aan private partieje aaf te sjrieve, en 't EFSF-noedfónjs op te hoege nao ein biljón euro.

23 oktober

• Zuud-Europa: In 't oeste van Turkieë, kortbie de sjtad Van, vèntj 'nen aerdsjóddel plaats mit 'n krach van 7,2 op de MM-sjaol. De daag tenao zalle hóngerde doeje valle.
• Afrika: In Tunesië vènje veur 't iers vriej verkezinge plaats. Me sjtump in 't landj veur 'n gróndjwèttelike raad.
• Sjport: Nuuj-Zielandj wèntj 't WK rugby in eige landj daor in de finaal Frankriek mit 8-7 te versjlaon.
• Duutsjlandj, Oesteriek en Zjwitserlandj: Bie verkezinge in Zjwitserlandj verluus de extreemrechse Zjwitserse Volkspartie ónverwach.
• Zuud-Amerika: Bie presidentsverkezinge in Argentinië weurt de zittende Cristina Kirchner al in de ierste runj mit absolute mierderheid gekoze.
• Sjport: Bie 'n óngelök op de baon in Sepang, Maleisië, kump de 24-jäörigen Italiaanse motorrènner Marco Simoncelli óm.

22 oktober

• Midde-Oeste: Sultan bin Abdoelaziez as-Sa'oed, kroenprins vaan Saoedi-Arabië en broor van keuning Abdoellah, sjtörf op 83-jäörige laeftied.
• Economie, Nederlandj: Óngernummer Morris Tabaksblat, ex-veurman van Unilever en opsjtèller van de nao häöm geneumde gedraagscode, sjtörf op 74-jäörige laeftied.

21 oktober

• Belsj Limburg: Ronald Janssen, sjöljig bevónge aan maord, verkrachting, vrieheidsberuiving en foltering, weurt daor d'n tribbenaal in Tóngere tot laeveslang gevangenis en tien jaor tbs veroerdeild.

20 oktober

• Afrika: Sjtriejers van de NER vereuvere Sirte. Versjillende sjtriejers van de aw regering perbere te vlöchte, wo-ónger Moe'ammar Qaddhafi zelf, dae daobie ómkump.
• Belsj Limburg: In 't perces-Janssen verklaort de jury Ronald Janssen sjöljig aan alle aanklachte die häöm te las waere gelag - dit zeen drie [[<aord|maord]]e, verkrachting, vrieheidsberuiving en foltering.

17 oktober

• Nederlands Limburg, Weitesjap: Bij Se-Gietere weure archeologische voondste gedoon vaan tösse 70.000 en 100.000 jaor aajd, die aon Neanderthalers kinne weure touwgesjreve.
• Afrika: Sjtriejers van de Libische NER (Nationaal Euverganksraod) pakke Bani Walied, 'n sjtad totnogtoe gooddeils in henj van Qaddhafi-aanhengers.

16 oktober

• Frankriek: François Hollande weurt in 't volksraadplaeging tot presidèntskandidaat van de Franse Socialistische Partie gekoze.

15 oktober

• Sjport: 't Nederlands hónkbalteam wintj op de WK in Panama goud door Cuba te versjlaon. 't Is d'n ierste kier dat 'n Europese plóg dit lök.

14 oktober

• Midde- en Zuud-Amerika: De Cubaanse minsjerechteactivistin Laura Pollán, baeter bekèndj as 'de vrouw in 't wit', sjtörf op 63-jäörige laeftied.

13 oktober

• Belsj en Luxemburg: De óngerhanjelinge veur 't regeerakkaord gaon wiejer zónger Groen! en Ecolo. Hiedoor haet de beüigde coalitie gein mierderheid aan Vlaomse kantj.
• Belsj en Luxemburg, Economie: Sjtaolbedrief ArcelorMittal zaet ziene werme bandj in Luuk toe te gaon doon. Dit zouw 't èndj van de sjtaolindustrie in die sjtad beteikene.
• Zuud-Azië: Keuning Namgyel Wanchuck (30) van Bhutan troewt in Punakha mit de sjtudentin Jetsun Pema (20).

11 oktober

• Nederlands Limburg: 't OM geit in hoager beroep in de zaak-Anita C.
• Belsj en Luxemburg: De óngerhanjelaere euver 'n nuuj regering ónger leiing van Elio Di Rupo kunjige 't zoegeneump Vlinderakkaord aan, wat ludiek zoe weurt geneump nao 't krevetje (nóndedzjuke, vlinderdas) van de beüigde premier. 't Akkaord raegelt de zesde sjtaotshervörming; hiemit is 't communautair deil van de óngerhanjelinge veurbie.
• Oes-Europa: Joelija Timosjenko, ex-premier van de Oekraïne, weurt tot zaeve jaor gevangenis veroerdeild. Binnelands en boetelands sjprik me van e politiek perces in naam vaan president Viktor Janoekovitsj.
• Midde-Europa, Economie: 't Slowaaks parlemènt wies de nuuj sjief van sjteun aan Grekelandj aaf; de regering trejt dao-op aaf.
• Afrika: In Liberia zeen presidèntsverkezinge.

10 oktober

• Belsj en Luxemburg, Economie: Nao 'n nach van óngerhanjelinge besjlete 't Belsj, Luxemburg en Frankriek veur de bank Dexia te nationalisere. Ouch weurt 'n bad bank gemaak, woeveur 90 miljard garantsjtèlling (daovan 54 miljard door de Belzje sjtaot) weurt vasgelag.
• Economie, Weitesjap: De Nobelpries in de economie geit nao de Amerikane Thomas J. Sargent en Christopher A. Sims, óm hun empirisch óngerzeuk nao oerzaak en gevolg in de macro-economie.

9 oktober

• Afrika: Bie e protes van Kopte nao aanleiing van extremistisch geweld taege ze houwt 't laeger op ze in; daobie valle 24 doeje en hóngerde gewónje.
• Midde-Europa: Bie parlemèntsverkezinge in Pole wèntj de regerende liberaal partiej van premier Donald Tusk. De centrumlinkse Palikot-bewaeging kump nuuj in de Sejm.

7 oktober

• Naord-Europa/Afrika/Midde-Ooste: De Nobelpries in de vrei geit nao de Liberiaanse Ellen Johnson-Sirleaf (presidentin van dat landj) en Leymah Gbowee zoewie nao de Jemenitische Tawakkul Karman, óm hunne sjtried veur vrouwerechte.

6 oktober

• Kuns en cultuur: De Nobelpries in de literatuur weurt toegekèndj aan de Zjwaedse sjriever en dichter Tomas Tranströmer.
• Belsj Limburg: 't VRT-program Panorama brèngk 'n ómvankrieke cultuur van cliëntalisme bie de Hesselse polies aan 't leech. Ouch 't hanjele van börgemeister Hilde Claes weurt aafgekäörd.

5 oktober

• Weitesjap, Economie: Steve Jobs, de groete maan achter technologiebedrief Apple, störf op 56-jaorege leeftied.
• Weitesjap: De Nobelpries in de sjemie weurt toegekèndj aan d'n Israëliër Daniel Shechtman, óm zien óntdèkking van quasikristalle.
• Belsj en Luxemburg: Deep in de nach bereike de óngerhanjelaere veur 'n nuuj regering 'n akkaord euver de splitsing van 't gerichtelik arrondissemènt BHV.

4 oktober

• Wikipedia: Oet protes taege e nuuj wètsveursjtèl euver laster, wat websites gemekkelik van 't web zouw kónne haole, lèk zich de Italiaanse Wikipedia plat.
• Weitesjap: De Nobielpries in de natuurkónde weurt toegekèndj aan Saul Perlmutter, Brian P. Schmidt en Adam G. Riess veur hun óngerzeuk nao de oetzètting van 't universum aan de handj van supernova's.

3 oktober

• Weitesjap: De Nobelpries in de genaeskónde weurt toegekèndj aan d'n Amerikaan Bruce Beutler, de Luxemburger Jules Hoffmann en de Canadees Palph Steinman, veur hun óngerzeuk nao 't immuunsysteem. Steinman bliek aevel zjus te zeen gesjtorve; nao de raegele van 't Comité maag de Nobelpries neet postuum waere toegekèndj.
• Nederlands Limburg: Bie 'n óngelök op de Maas bie Kuuk (Noord-Braobant) veurt 'ne speedboot op 'n vrachtschip. Vier van de saeve opvaorende verdrinke; se kómme uut Gennep, Otersóm en Offere.