Sjabloon:In 't nuujs/05-2025

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

---

mei

31 mei

• Oes-Europa: inne regio Brjansk, in 't weste van Róslandj, valle 7 doeje en teentalle gewónje nao ineinsjtorting van twie brögke.

29 mei

• Nederlands Limburg: 'ne 39-jöärige maan oes Kirchroa kunt um 't leëve bie 'n sjeserei i Bóches. D'r maan is bekank bie de pliese.

28 mei

• Kóns en cultuur, Oes-Afrika: De Keniaanse sjriever Ngũgĩ wa Thiong'o sjtörf op 87-jäörige laeftied.

21 mei

• Noord-Amerika: in de Amerikaanse huidsjtad Washington D.C. waere twie mètwerkers van de Israelische ambassade doedgesjote. De sjeetpartie kump net nao 't nuuj offensief in de Gazasjtroek, meh pas ouch in e patroen van sjterk toenömmend antisemitisch geweld es gevolg van de kreeg tösje Hamas en Israel.

19 mei

• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: 't Sacrementsoctaaf van Meersje weurt opgenaome in de lies van immaterieel erfgood van UNESCO. 't Octaaf vingk jaorliks plaats op de twjède dónderdig nao Pinkstere en doert ein waek. De traditie haet zinne warsjpróng in de hwag en late middeljewe.
• Nederlandj: De Nederlandse politicus Hans Wiegel (VVD) sjtörf op 83-jäörige laeftied.

18 mei

• Politiek, Oes-Europa: de pro-Europese politicus Nicusor Dan wèntj de Roemeense prizzedentsverkezinge mit 53,6% van de sjtömme. Zinne radicaalnationalistische rivaal George Simion krieg 46,6 procent van de sjtömme.

17 mei

• Kóns en cultuur, Europa algemein: Oesteriek wèntj de 69e editie van 't Eurovisie Songfestival. Israel, Eslandj, Zjwaede en Italië zitte weiejer in de top vief.

16 mei

• Politiek, Kóns en cultuur, Nederlandj: De Nederlandse politicus en kènjerbokesjriever Jan Terlouw sjtörf op 93-jäörige laeftied.

14 mei

• Politiek, Nederlandj: sjtaatssikkertaris Gijs Tuinman (BBB) óngerteikent 'ne order veur 46 nuuj Leopard 2A8-tanks via 't Duutsje leger bie de firma Rheinmetall. Doamit krieg 't Nederlands leger weer tanks. De lètste woorte wegbezunig in 2011.

13 mei

• Politiek, Midde-Oeste: politicus en Hamas-militant Mohammed Sinwar, broor en opvolger van de in oktober 2024 doedgemaakde Yahya Sinwar, waert doedgemaak bie 'ne Israelische lóchaanval op 'ne bunker ónger e krankehoes in Khan Yunis inne Gazasjtroek. Wiejer sjtörf dinkelik ouch 'ne hoeggeplaatsde Hamas-commandant bie d'n aanval.
• Politiek, Zuud-Amerika: De Uruguayaanse aad-prizzedent Jóse Mujica sjtörf op 89-jäörige laeftied.

9 mei

• Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: de Joeds-Duutsje Holocauseuverlaevende Margot Friedländer sjtörf op 103-jäörige laeftied.

8 mei

• Politiek, Zuud-Europa: D'n Amerikaanse kardinaal Robert Prevost waert verkaoze tot nuje Paus. Zinne naam is Leo XIV en hae is de iersjte Paus dae oet de VS kump.

7 mei

• Zuud- en Centraal-Azië: India veurt lóchaanvalle oet op Pakistan, woenao gevechte oetbreke in de grensregio. Door d'n terroristischen aansjlaag in de betwisde regio Kasjmir van 22 april zint de sjpanninge tösje de buurlenj opgeloupe.

6 mei

• Politiek, Duutsjlandj, Oesteriek & Zjwitserlandj: Friedrich Merz (CDU) waert noa 'n twiede sjtömming tot bóndjskanseleer van Duutsjlandj gekaoze. CDU/CSU en SPD vörme wiejer 'n nuuj regering.

5 mei

• Oes-Europa: Litouwe investeert 1,1 miljard euro in de versjterking van zien grenze mit Róslandj en Belarus.
• Midde-Oeste: d'n Israelische premier Netanyahu kónjig 'nen intensieveren aanval op de Gazasjtroek aan en wilt meugelik 't ganse gebeed bezette.
• Sjport: De Chinees Zhao Xintong, tot veur kort nog amateur, wintj 't Waereldkampiónsjap snooker.

3 mei

• Kóns en cultuur, Frankriek: De Franse, veural in Nederlandj wirkende opera-intendantj Pierre Audi sjtörf op 67-jäörige laeftied.

april

sónger datem

• Midde-Oeste: sektarisch geweld tösje Druze en milities ónger leijing van de conservatief soennitische Syrische Heilsregering (HTS).

30 april

• Economie, Oes-Europa, Noord-Amerika: de VS en Oekraïne teikene 'ne deal euver de winning van zeldzaam metale (woe-ónger lithium), aolie en gaas op Oekraïens gróndjgebeed.

29 april

• Weitesjap, natuur & milieu, Zuud-Amerika: ESA lanceert satelliet Biomass vanoet Frans Guyana. Dae zal gebroek waere veur e óngerzeuk nao ecosysteme op aerd, in 't bezónger in 't Amazone-raengerwoud. Zoe kint hae óntbusjing en CO2-opsjlaag door buim baeter in kaart bringe.

27 april

• Politiek, Noord-Amerika: bie de Canadese parlementsverkezinge winne de Liberale ten koste van de Conservatieve.
• Noord-Amerika: In de Canadese sjtad Vancouver riejt 'nen auto in op bezeukers van e sjtraotfestival. Daobie valle 11 doeje en mierder gewónje.

26 april

• Midde-Oeste: in de Iraanse havesjtad Bandar Abbas valle 70 doeje en zikker 1000 gewónje bie 'n groete explosie. De explosie vóng dinkelik plaats in eine van de containers van de aoliehave. Meugelik bevatte die chemische sjtoffe veur de produktie van raketbrandjsjtof.

23 april

• Kóns en cultuur, Nederlandj: sjterrechef Jonnie Boer, bekindj es eigenaer van driesjterrerestaurant De Librije in Zjwolle, sjtörf op 60-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n longembolie.

22 april

• Zuud- en Centraal-Azië: in Pahalgam, 'n toeristische plaats in de betwisde Indiase regio Kasjmir, valle 26 doeje bie 'nen terroristischen aansjlaag. Van aadsher is 't ónröstig in dae regio. Militante islamiste en separatiste wille zich aafsjeie van de res van India.

21 april

• Zuud-Europa: Paus Franciscus sjtörf op 88-jäörige laeftied aan de gevolge van 'n harre-imfark.
• Sjport: Go Ahead Eagles wintj de KNVB-baeker bie de mansluuj door nao penanties van AZ te wènne.

20 april

• Sjport: Mischa Bredewold wintj de Amstel Gold Race bie de vrouwluuj, en Mattias Skjelmose bie de mansluuj.

18 april

• Sjport: Remco Evenepoel wintj de Braobese Piel.

16 april

• Wetensjap: E team van Britse en Amerikaanse wetensjappers kónjig de óntdèkking aan van dimethylsulfide en dimethyldisulfide in de atmosfeer van K2-18b, 'n exoplaneet in de Liew op 124 leechjaor aafsjtandj van de Aerd. Zoe'n gaze waere op Aerd allein door biologische percesse gemaak; dit is dus 'n sjterke aanwiezing det 't op de planeet laeve gief.

15 april

• Kóns en cultuur, Belsj: de Belsje acteur Danny Verbiest, bekindj van de sjtum achter de hóndj Samson in de kingerserie Samson en Gert, sjtörf op 79-jäörige laeftied.
• Oes-Afrika: 't Roed Kruuts sjtaak alle hölp in vlöchtelingekamp Zamzam in de door oorlog versjeurde regio Darfoer, Soedan, woe 700.000 luuj verblieve. Ónlangs woort 't kamp ingenaome door militante van RSF.

14 april

• Natuur & milieu, Nederlands Limburg: d'n otter weurt nao 40 jaor weer woergenome in Zuid-Limburg, kortbij Mestreech.
• Politiek, Centraal-Europa: 't Hongaarse parlement nump 'n wet aan die jaorlikse Pride-evenemente verbeujt.

13 april

• Kóns en cultuur, Zuud-Amerika: De Peruaanse sjriever Mario Vargas Llosa (Nobelpries veur de Literatuur 2010) sjtörf op 89-jäörige laeftied.
• Sjport: Mathieu van der Poel wintj veur d'n driede kier achterein Paries-Roubaix bie de mansluuj.
• Sjport: Geoffry Kamworor wintj de Marathon van Rotterdam bie de mansluuj (2:04:33), en Jackline Cherono wintj bie de vrouwluuj.
• Oes-Europa: bie 'ne Róssische raketaanval op de Oekraïense sjtad Soemy valle 34 doeje en mie es hónderd gewónje.

12 april

• Sjport: Pauline Ferrand-Prévot wintj Paries-Roubaix bie de vrouwluuj.

10 april

• Sjport: De Nederlandsen traineur Leo Beenhakker sjtörf op 82-jäörige laeftied.

8 april

• Midde-Amerika: in Santo Domingo, de huidsjtad vanne Dominicaanse Republiek, sjtort 't daak van 'n nachclub in. Doabie kómme mie es 200 luuj óm 't laeve.

4 april

• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: kótbij abdij Rolduc i Kirchroa weëd 'n villa oes de Römisje tsied jevónge.

Hanjelingen en brón

• bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
• April 2025 - Junie 2025