GGD-óngerzeuk: Vastelaovend en wintersjport waore katalysator ierste coronagolf

Van Wikinuujs

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich


De Zate hermenie in Wiek
Dit artikel sjteit gesjreve in 't AGL.

't Goof al e sjterk vermoede, mer noe gief 't ouch bewies: vastelaovend en wintersjportvekansies höbbe veurig jaor 'ne groete rol gesjpäöld bie de sjnel versjpreiding van 't coronavirus in Limburg. 10.001 provinciegenote lete in november veurig jaor blood prikke bieje GGD, benuujd of dao waal of gein antisjtoffe taege Covid-19 in truuk te vinje waore. Mit anger wäörd: hadde ze de krenkde al waal of nog neet doorgemaak? Maondig, zeve maonde later, is de prizzentasie van 't indjrizzeltaat van dit groete corona-óngerzeuk inne provincie Limburg.

Oet analyse van alle bloodtests in combinatie mit ingeleverde vraogelieste bliek det Limburgers die enthousias vastelaovend veerde (opgetèld 18 oer in 'n binneruumde) dökker es gemiddeld (23,5 versus 19,5 procent) antisjtoffe taege corona hadde aangemaak. Dit wies t'rop det ze besjmet zeen gewees én 't virus euvergedrage kènne höbbe. Ouch inne groep deilnummers aan 't óngerzeuk die in fibberwarie 2020 op wintersjportvekansie gónge nao Oesteriek of Italië woort dök al opgeboewde immuniteit gevónje: 20,2 bis 34,6 procent; aafhankelik van wie dök ze inne après-skibar zote.

Neet allein vastelaovend en de wintersjport sjpäölde 'ne wiechtige rol inne zoe sjnel opkómmende ierste coronagolf in Limburg. De óngerzeukers keke ouch nao de biedrage van versjillende drök bezóchde evenemente: 'n ALS-benefietbiejeinkóms op 5 miert 2020 in Kessel, de Leechsjtoet in Sjilvend d'n angeren daag en drie vootbalwedsjtrieje in Mesjtreech, Venlo en Zittert (indj fibberwarie en begin miert).

Inne groep bezeukers vanne vootbalwedsjtrieje bleek 't percentage antisjtoffe twie kier hoeger es gemiddeld (39 procent). In Kessel waor dit getal zelfs veer kier zoe hoeg: 78 procent. De conclusie dat daen ALS-aovendj daomit 'ne superspreader is gewees, ligk veure handj. Aevel, Christian Hoebe, huid infectiekrenkdes bieje GGD Zuud-Limburg en leijer van 't óngerzeuk, maak ein veurbehaad: "Dao liekent 't sjterk op, mer 't aantal bezeukers (15) in Kessel det blood aafsjtónd, is weitesjappelik gezeen te klein veur det 't kènne zègke."

Angers is det veure könsbeurs TEFAF, die op 11 miert veurig jaor veurtiejig toe góng wie 'nen handelaer oet Italië positief waor getes op 't virus. "52 bezeukers vanne beurs mèldde zich bie ós veur 'nen bloodtes, mer ónger häör woort gein baovegemiddeld antisjtoffepercenage gevónje."

De óngerzeukers keke ouch nao de meugelike rol van zankkoere en anger vereiniginge in de versjpreiding van 't coronavirus. Dae bliek bepèrk. 't Percentage luuj mit antisjtoffe waor allein significant hoeger es gemiddeld (33,6) bie deilnummers die lid zeen van drie of mie clubs of vereiniginge. Oetgesjplits nao leje van e zankkoer kump dit percentage op 28,8.

In aprèl maakde de GGD's al tösjetiedse rizzeltate van häör antisjtoffenóngerzeuk bekindj. Doe bleek det vanne 10.001 Limburgers die blood lete prikke 19,5 procent (soms óngemerk) Covid-10 had doorgemaak. Oetgesjplits nao beroepsgroepe bliek veural 't zörgpersoneel hel door corona getroffe. Inne gehandicaptezörg en in verpleeghoezer raakde zelfs ein oppe drie luuj besjmet.

"Op väöl punte hadde v'r al sjterke vermoedes en die weure gooddeils bevestig," zègk Hoebe euver 't noe aafgerónje óngerzeuk. "Carnaval en wintersjport, aevel ouch ós cultuur van zankkoere: ze höbbe allemaol biegedrage aan 't feit det Limburg innen ierste golf zoe hel waor getroffe. V'r höbbe ós collectief laote verrase door 't virus, det achteraaf bezeen begin fibberwarie al ónger ós waor. Wiejer bliek oet ós óngerzeuk det de maotregele die sjnel daonao zeen genómme - sjrap groete biejeinkómste, haaj 1,5 meter aafsjtandj, bepèrk bezeuk en werk zoeväöl meugelik thoes - dus waal zikker 't besjmettingsrisico höbbe bepèrk."

Biezónger nump Hoebe 't det nege maonde later ónger vastelaovendveerders nog zulke hoege antisjof-percentages zeen gevónje gewaore. "Meistal verdönt det effek nao verloup van tied. Noe bleek in 'ne groep van 1193 deilnummers e kwart besjmet te zeen geraak. Det beteikent det de dosis-responsrelatie groet is en bloetsjtelling hoeg waor. En dus det vastelaovend 'ne wiechtige rol haet gesjpäöld in 't opbleuje vanne pandemie hie, es katalysator."

Tegeliekertied concludere de óngerzeukers det grensverkier, broelofte, begreffenisse en anger activiteite, wie museumbezeuk, neet ech höbbe biegedrage. "Ónger museumbezeukers zeen gein hoeger percentages gevónje gewaore. Det is begriepelik. De momente det luuj, sjravelentaere langs de sjilderieje mitein contak höbbe zeen te kórt veur 't virus 'ne kans te gaeve. Doabie gool saer de zomer in alle binneruumdes 'n móndjkepkesplich."

Hadde v'r de musea gewoen aop kènne haje? "Ze höbbe inderdaad es 'doorsjtroumlocatie' geine groete rol gesjpäöld. Oppe piek vanne pandemie gool aevel 'alle bietjes hèlpe'. 't Blief 'n politieke keus, mer wat mich betröf haade ze noe ierder alweer aop gekós, in plaats van dit waekinj es lètste."

Brónne[bewirk | brón bewèrke]



Dit artikel besleit aad nuujs en maak deil oet van oos arsjief van nuujsberichte.