't Ranzels en doamit de ege gesjiedenis sjteit vasgelag in e woadbook: 'Dit book is de zieël van 't dörp'

Van Wikinuujs

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich


Ranzel - d'r 28e september 2020, Vurrige waek goof d'r Road van Europa aan dat de Nederlandse euverheid zich mieë mót insjpanne vuur 't Limburgs baeter in 't óngerwies aan te beie. Good idee, vinge Hans Vermeer en Jules Jurgens. Noa veer joar inzet lik bei de twieë noe 't Ranzels Woadbook op d'r dusj. Dat is gein vanzelfsjprekendheid, mar dat 't doa vroag noa guuëf is waal dudelik: d'r ieërsjte druk is al oetverkoch.

Allebei kómme zie oersjpronkelik neet oet Ranzel, mar ze raakde toch in d'r ban van 't lokaal dialek en 't gevech vuur 't vuurtbesjtoa van 't dörp dat doamit vervlochte is. Hans Vermeer houw ummer interesse gehad vuur gesjiedenis en emancipatie. Via ouw nummersj van 't tiedsjrif Veldeke koom hae touwvellig in aanraking mit de poëzie van Harie Eussen, "Ranzel zinne vader". Naeve 't sjrieve van gedichte lag hae oeëts óp bauw weitesjappelike wies 't dörpse dialek vas. Vermeer raakde in d'r ban en reisde aaf noa de Radboud Universiteit in Nijmege, woeë Eussen zieng wirk lik ópgesjlage.

Agrarische taal
Jules Jurgens, hae woeënt al vöal joare in Ranzel, sjrief jieëker kwartaal vuur 't lokaal blaedje D'r Sjpeegel va Ranzel ei gedichsjke in 't dialek van 't dörp. Wiewaal hae aevel dialek sjrief esof 't zieng modertaal is, mót hae achteraaf ummer noagoa of dat wat e sjrief ouch ech Ranzels is. Zoeë waoërt e getip euver de documente woeë Vermeer inmiddels euver besjikde en waoët 't kontak gelag. "Ich han die ganse woadlies aandechtig besjtudeerd, mar 't woar vuural wuuëd die houwe te make mit de agrarische traditie [van 't dörp] en gesjreve in de taal van 1930", zaet Jurgens. Zoeë koom 't idee vuur zelf e woadbook te make.

Uniek dialek
Dat 't Ranzels besjtoansrech hat en uniek is, doa kanne de bei hieëre hieël oetveurig uuëver vertelle. Opvallend is dat hun exemplaar in taegesjtelling tot anger Limburgse woadbeuk neet in 'n sjtad is gesjreve gewoare, zoeëwie in Valkeberg of Kirkroa, mar vanoet 'n agrarische gemeinte. "'t Dörp is wie 'ne versjtekde vallei, 'n tiedscapsule. Vöal van 't ouw dialek is bewaard gebleve", zaet hae.

Plat óngerwies
Jules Eussens en Hans Vermeer zint 't eins mit 't Europees advies vuur 't dialek op basissjoeële op te pakke. "In 't ideaal geval zouw 't woadbook weëde gebroek op de basissjoeël, durch vasteloavesvereine, op 't tonieël." Es 't draagvlak guuëf ónger 't sjoeëlbesjtuur en lieërkrachte, dan zouwe zie ouch serieus euverwege vuur lesmateriaal te óntwikkele op basis van 't wirk. Es dat neet geit gebeure, dan zint zie in jieëker geval va plan vuur same mit d'r Road vuur 't Limburgs wiejer kalle uuëver 'ne provinciale aanpak van dialek op sjoeële.

Brónne[bewirk | brón bewèrke]



Dit artikel besleit aad nuujs en maak deil oet van oos arsjief van nuujsberichte.